„SPÓŁKA CYWILNA. ZAWIŁOŚCI PRAWNE” -CZĘŚĆ SZÓSTA

Naruszyłeś zobowiązania wynikające z członkostwa w spółce? Chcesz dokonać zmiany umowy spółki lub jej składu osobowego? W tym artykule idziemy pod górkę. Uważaj!

Świadczeniem są wiedza i umiejętności wspólnika – art. 861 § 1 in fine w zw. z art. 750 k.c.

Przedmiot wkładu jest wnoszony na własność – art. 862 zdanie 1 k.c.

Przedmiot wkładu jest wnoszony tylko do używania – art. 862 zdanie 2 k.c.

Prowadzenie spraw spółki (dokonywanie określonych czynności):

•  regulacje o zleceniu art. 865 w zw. z art. 750 k.c.
• regulacje o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia art. 865 w zw. z art. 752 k.c.

Zobowiązanie do zaniechania prowadzenia działalności konkurencyjnej – brak regulacji w tym zakresie w przepisach o spółce cywilnej – art. 57 k.s.h.

Zmiana umowy spółki to ingerencja w jej treść merytoryczną:

• to także zmiany interpunkcyjne lub gramatyczne,
• to uchylenie całego brzmienia dotychczasowej umowy spółki i uchwalenie go od nowa,
• wymaga zgodnego oświadczenie woli wszystkich wspólników – chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Uchwała nie może być sprzeczna z ustawą lub zasadami współżycia społecznego – art. 58 k.c.

Umowa spółki może być zmieniana wielokrotnie – zmiany w umowie mogą być dokonywane kolejnymi aneksami.

Umowa została zawarta w formie szczególnej – aneksy również muszą być zawarte w tej samej formie.

Zmiana umowy spółki cywilnej (co do zasady) będzie podlegała podatkowi (PCC) – za zmianę uważa się wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje:

• zwiększenie majątku spółki,
• dopłaty,
•  oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania – art. 1a pkt 1ustawy o pcc,
• pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika.

Zmiana umowy spółki cywilnej mająca na celu jedynie zmianę procentowego udziału wspólników w zyskach i stratach spółki, która nie wiąże się z wniesieniem lub podwyższeniem wkładu wspólników powodującym zwiększenie majątku spółki ani z żadną inną czynnością na gruncie ustawy o PCC jako zmiana umowy spółki osobowej:

• nie powoduje powstania u wspólnika takiej spółki obowiązku uiszczenia podatku PCC [Dyrektor KIS interpretacja indywidualna z dnia 7 lutego 2020 roku, 0111-KDIB2-3.4014.116.2019.1.PM]

Akt wystąpienia nie musi być uzasadniony przez wspólnika.

Powinien mieć formę pisemną art. 860 § 2 k.c. w zw. z art. 74 i 77 k.c.

Oświadczenie o wystąpieniu powinno być złożone każdemu z pozostałych wspólników.

Możliwe jest składanie oświadczenia woli o wystąpieniu każdemu ze wspólników uprawnionych do reprezentacji łącznej.

Wypowiedzenie udziału, jeżeli spółka cywilna została zawarta na czas nieoznaczony:

• na 3 miesiące naprzód, oświadczenie skuteczne z końcem roku obrotowego.

Wypowiedzenie z ważnych powodów bez zachowania terminów wypowiedzenia:

• wystąpienie wspólnika wiąże się z koniecznością rozliczenia jego udziału w majątku spółki.

Wierzyciel osobisty to każdy podmiot, któremu przysługuje wierzytelność przeciwko danemu wspólnikowi niezależnie od źródła jej powstania.

Przesłanki wypowiedzenia (komentarz J. Gudowski):

• musi istnieć wierzytelność,
• wierzyciel musi wszcząć postępowanie egzekucyjne przeciwko wspólnikowi,
• konieczne jest stwierdzenie bezskuteczności egzekucji z ruchomości wspólnika,
• bez znaczenia jaki wierzyciel przeprowadził bezskuteczną egzekucje na ruchomościach wspólnika, jak też czy inny majątek wspólnika zapewnia pokrycie należności wierzyciela,
• konieczny upływ 6 miesięcy od daty stwierdzenia bezskuteczności.

Forma wypowiedzenia:

• na piśmie i złożona pozostałym wspólnikom,
• w przypadku reprezentacji oświadczenie może być doręczone wspólnikowi reprezentującemu,
•  w przypadku reprezentacji łącznej oświadczenie powinno być złożone co najmniej jednemu ze wspólników uprawnionych do reprezentacji.

Skutki wypowiedzenia:

• wierzyciel uzyskuje legitymację do wystąpienia z roszczeniami, które przysługują wspólnikowi z tytułu wystąpienia ze spółki cywilnej.

Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia – wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia.

Nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.

Wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.

Wspólnicy mogą odmiennie uregulować zasady rozliczania z występującym wspólnikiem – charakter dyspozytywny art. 871 k.c.

Termin rozliczenia finansowego z występującym wspólnikiem:

• gdy traci członkostwo w spółce.

Uczestniczenie w stracie:

• możliwa dopłata, gdy spółka ma straty.

Ustalanie wartości majątku występującego wspólnika:

• należy od strony czynnej majątku odjąć wysokość zobowiązań spółki – tak. A. Nowacki
• udział w zysku odpowiada wartości majątku wspólnego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, z uwzględnieniem proporcji, w jakiej wspólnik występujący ze spółki uczestniczył w zysku spółki – tak. J. Gudowski.

Partycypacja występującego wspólnika w zyskach:

• wspólnik nie uczestniczy w zyskach i stratach ze spraw niezakończonych – tak. K. Pietrzykowski,
• brak jest podstaw do pozbawiania wspólnika zysku powstałego po dacie utraty członkostwa – tak. J. Gudowski.

Pamiętaj! Przepisy nie dopuszczają możliwości prowadzenia spółki cywilnej przez jedną osobę. W przypadku zawarcia umowy spółki przez dwóch wspólników wystąpienie jednego z nich oznacza co do zasady rozwiązanie spółki.

Dopuszczalność zbycia udziału spółkowego (ogółu praw i obowiązków):

• żaden z przepisów k.c. nie statuuje zasady stałości składu osobowego spółki cywilnej,
• interesy pozostałych wspólników chronione są przez wymóg jednomyślnej zgody wszystkich wspólników,
• przedmiotem zbycia są nie tylko prawa spółkowe, ale także zobowiązania wobec pozostałych wspólników,
• zbyciu nie stoją na przeszkodzie prawa i interesy wierzycieli spółki,
• generalna dopuszczalność zbycia praw majątkowych art. 509 i n. k.c., przeniesienie długu na osobę trzecią za zgodą wierzyciela art. 519 i n. k.c.),

„Dopuszczalne jest wstąpienie do spółki cywilnej nowego wspólnika i przejęcie przez niego dotychczasowych zobowiązań oraz uprawnień za zgodą pozostałych wspólników, w tym ustępujących z tej spółki” – uchwała SN z dnia 21.11.1995 r., III CZP 160/95, OSNC 1996, Nr 3, poz. 33